Wat wij willen, is Cunst
In de kunstwereld bediscussieert iedereen met een mening de betekenis van "Kunst" al sinds mensheugenis. Welk mysterie zich in die hoofdletter schuilhoudt is nog niet overtuigend afgebakend en evenmin is het bestaan van kunst bewezen, want noemen we dit niet doeltreffender “rommel”? Wel valt uit de discussies af te leiden dat monetaire waarde meeweegt in het onderscheid tussen “Kunst” en “kunst”. Met die tweedeling kan een groeiende groep liefhebbers zich echter niet meer identificeren. Wat wij in deze tijd willen, is “Cunst.” Een pleidooi voor de Commerciële Kunst in de 21e-eeuw.
Je bent individualistisch, welvarend en uniek, en als je waarde hecht aan de uiting hiervan in je interieur, dan wil je graag decoratie die past bij je identiteit. In veel kunstgalerieën kun je echter prijskaartjes verwachten van grofweg € 5.000 tot € 50.000, die oplopen tot in de miljoenen euro’s als het om grote namen gaat. Statistisch gezien is de kans groot dat jouw bankzaken én je nuchtere inslag dit soort uitspattingen niet toelaten. Hoeveel mag een kunstwerk voor jou dan wél kosten?
Als je geen Kunst-budget hebt en zelf niet creatief bent kan een canvas van de Xenox uitkomst bieden. Hiervan zijn er echter duizenden gemaakt, waardoor de kans groot is dat je buurvrouw voor hetzelfde ‘kunstwerk’ is gezwicht. Bij die constatering voelen de meeste mensen wat huivering, omdat iedereen zich het liefst uniek en bijzonder wil voelen. Dat verklaart waarom de exclusiviteit van Kunst haar eigen prijs tot ongekende hoogten opstuwt, omdat al eeuwen blijkt dat mensen die over voldoende middelen beschikken, hier enorme bedragen voor over hebben.
Die niche tussen massaproducties en exclusieve kunst wordt steeds meer gedicht door galerieën, die kunstwerken in beperkte oplagen aanbieden voor betaalbare prijzen. Hier kun je misschien geen topwerken krijgen, maar wel mooie schilderijen, beelden en fotografie waarvan de kans gering is dat je hetzelfde werk elders in je netwerk zult tegenkomen. Is hiermee een acceptabel midden gevonden tussen Xenox en Sotheby’s?
Wel als je kunt accepteren dat deze galerieën een commerciële inslag hebben. Zij leggen een precisieconnectie tussen hun financiële doelstellingen en de consumentenvraag. Dat betekent dat ze een herkenbare inkoopselectie hanteren en de winkels er in andere steden of het buitenland precies hetzelfde uitzien. Je koopt hier dus geen exclusiviteit, maar wel een mooi kunstwerk voor boven de bank, waarbij je professioneel advies van de galerie en bewondering van je bezoekers mag verwachten.
Kortom, wat wij willen, is geen Kunst of kunst. Wij halen onze schouders op voor de artistieke minachting voor commercie. Laten we die elitaire Kunst voorbehouden aan bedrijven, musea en vermogende verzamelaars, waar het exclusief blijft en we ervan kunnen genieten. Laten we de kunst cadeau doen aan die buurvrouw, voor wie dit in dezelfde categorie valt als haar Yucca in de hoek van de kamer. Laten we het compromis sluiten en de commercie van betaalbare kunstwerken voor lief nemen. Wanneer Kunst te duur is, maar kunst onze groeiende behoefte aan identiteit en luxe niet vervult, dan willen wij “Cunst.”
En de vraag waar de grote C hem dan precies inzit; met die discussie kunnen we dan weer decennialang vooruit. Wedden dat het vraagstuk over commercie in de culturele sector de 21e-eeuw zal beheersen?